वाढत्या अनधिकृत बांधकामांमुळे वसई विरारच्या निसर्ग संपदेवर संकट

वसई विरार:वसई विरार शहरात झोपडपट्टी मुक्ती आणि शहर विकासाच्या दृष्टीने मुंबई महानगर झोपडपट्टी पुनर्वसन विकास प्राधिकरण आणि वसई विरार महापालिकेने झोपडपट्टी पुनर्वसन योजना (एसआरए) लागू करण्याचा निर्धार केला आहे. यामुळे एक नियोजनबद्ध आणि आधुनिक शहर निर्माण करण्याचा पालिकेचा प्रयत्न आहे. परंतु, याच प्रक्रियेत वाढत्या अनधिकृत बांधकामांचा प्रश्न शहरासाठी गंभीर बनला आहे.

शहरात झपाट्याने वाढत असलेल्या अनधिकृत वस्त्यांमुळे, एकीकडे शहराच्या विकासाची आशा असताना दुसरीकडे नैसर्गिक संपत्तीचे संरक्षण, आरोग्याचे मुद्दे आणि मूलभूत सेवांच्या ताणतणावामुळे समस्या निर्माण होत आहेत. विशेषतः, अनधिकृत बांधकामे वाढल्यामुळे शहराच्या निसर्ग सौंदर्यातील कमी होणारी गुणवत्ता आणि प्रदूषणाची वाढ चिंतेची बाब ठरली आहे.

वसई विरार शहरात असलेल्या झोपडपट्टी पुनर्वसन योजनेनुसार २ लाख ३२ हजार झोपड्या आहेत. या योजना अंतर्गत, झोपड्यांचा विकास करून नागरिकांना चांगल्या दर्जाच्या निवास सुविधा प्रदान करण्यात येणार आहे. तथापि, एसआरएच्या लागू होण्याच्या वेळी भूमाफिया सक्रिय झाल्याने अनधिकृत बांधकामांची संख्या वाढली आहे आणि तीही प्रगती करत आहे.

शहराच्या विकासासाठी जे काही नियम आणि धोरणे तयार केली जात आहेत, त्यानुसार अनधिकृत बांधकामांची वाढ शहराच्या नियोजनावर मोठा प्रश्नचिन्ह निर्माण करते आहे. काही परिसरात अनधिकृत बांधकामांमुळे स्थानिक लोकांची दैनंदिन जीवनशैली आणि मूलभूत सेवांवर ताण वाढले आहे.

तसेच, या अनधिकृत झोपडपट्ट्यांमध्ये गुन्हेगारी प्रवृत्तीच्या लोकांची वाढती उपस्थिती चिंताजनक बनली आहे. नालासोपारा सारख्या ठिकाणी वाढती लोकसंख्या आणि अनधिकृत वस्त्यांमध्ये गुन्हेगारीचे प्रमाण मोठ्या प्रमाणावर समोर आले आहे. त्यामुळे, शहरातील स्थानिक सुरक्षिततेसाठीही हे मुद्दे महत्त्वाचे ठरत आहेत.

महापालिका आणि संबंधित प्राधिकरणांनी घेतलेल्या तोडक कारवाई, ३७५ गुन्हे दाखल आणि १ हजाराहून अधिक नोटिसा दिलेले असले तरी अनधिकृत बांधकामांचा जोर कमी होऊ नका, हे एक मोठे प्रश्न आहे. वसई विरारच्या नियोजनासाठी एकत्रितपणे पुढे येऊन अनधिकृत बांधकामावर प्रभावी नियंत्रण ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे.

शहराच्या नियोजनासाठी आणि लोकांच्या जीवनमानासाठी, या सर्व समस्यांना त्वरित आणि यथासंभव प्रभावी उपाययोजना आवश्यक आहे.